Vanwege de situatie rondom het coronavirus is deze lezing alleen via een livestream te volgen: http://www.youtube.com/Volkssterrenwacht

Voor de smartphone zijn talrijke interessante sterrenkundige app’s beschikbaar. Astrid Eeuwes geeft een overzicht van de verschillende soorten app’s en bespreekt enkele veelgebruikte voorbeelden. Hierbij zal de nadruk liggen op app’s die gebruikt kunnen worden bij het waarnemen

WEEKEND VAN DE WETENSCHAP.

Op 17 april 1912 vond een bijzondere, zeldzame zonsverduistering plaats. Minder bekend is dat de centrale lijn hiervan over Zuid-Limburg liep. In de omgeving van Maastricht werd door de Nederlandse beroepsastronomen een grote eclipsexpeditie opgezet, die dankzij uitstekende weersomstandigheden een succes werd. Maak met Alex Scholten een tijdreis naar deze wetenschappelijke expeditie van ruim honderd jaar geleden.

WEEKEND VAN DE WETENSCHAP

Momenteel wordt in de Atacama-woestijn in Noord-Chili gebouwd aan de grootste telescoop ter wereld. Met een spiegeldiameter van bijna 40 meter moet dit ‘grootste oog ter wereld’ scherper en verder het heelal in kijken als nooit te voren. Projectmanager Felix Bettonvil is nauw betrokken bij de bouw van deze gigantische telescoop die naar verwachting in 2024 zijn eerste waarnemingen moet gaan doen.

Jaarlijks valt er tonnen buitenaards materiaal op onze aarde. Variërend van kleine stofdeeltjes tot de wat grotere exemplaren. De kleinste steentjes die veelal kleiner zijn dan 0,5 mm kun je overal terugvinden, zelfs op straat of op je dak. Leer hoe Astrid Eeuwes een onderzoek startte dat verrassende ontdekkingen opleverde.

De 17e-eeuwse Engelsman Isaac Newton wordt ook vandaag de dag nog gezien als één van de grootste geleerden die ooit hebben geleefd. Zijn zwaartekrachtswet gaf niet alleen een verklaring voor de beweging van hemellichamen, maar wordt zelfs vandaag de dag nog toegepast in de ruimtevaart. Maar zijn bijdragen waren veel breder: zoals bijvoorbeeld de Newtontelescoop of zijn theorieën over het licht. Alex Scholten neemt het publiek mee in het leven en werk van deze veelzijdige wetenschapper.

Jaap van ’t Leven legt uit wat er allemaal aan de najaarshemel te zien is. Wel eens gehoord van het Herfstvierkant? Wat is de Andromedanevel? En maak kennis met sterrenbeelden als Zwaan, Cassiopeia en de Grote Beer. Ook met een verrekijker valt er in deze sterrenbeelden veel te ontdekken. De zichtbare planeten Venus, Jupiter en Saturnus blijven ook niet onbesproken.

Hoe ontstaat onweer? Wat is het precies? Wanneer en hoe ontstaat bliksem en is het gevaarlijk? Hoe kunnen we ons tegen de gevolgen daarvan beschermen? Michiel Hartmann (Schaap Bliksembeveiliging) is professional op dat gebied en zal ons inwijden in de bizarre wereld van donder en bliksem.

Ruim honderd jaar geleden ontwikkelde Albert Einstein zijn relativiteitstheorie, één van de basistheorieën voor de moderne sterrenkunde. Frank Vermeulen legt op een zo eenvoudig mogelijke manier uit hoe deze theorie tot stand gekomen is, wat zij inhoudt en welke consequenties dit had voor onze kijk op de wereld en het heelal.

Voor sommige bijzondere waarnemingen zoals bijvoorbeeld Venusovergangen en zonsverduisteringen moeten astronomen voor hun waarnemingen afreizen naar verre uithoeken van de wereld. Alex Scholten laat zien dat dat in de 18e en 19e eeuw niet eenvoudig was en soms tot ware avonturen leidde.

Jaap van ‘t Leven laat in een leerzame presentatie zien hoe met een eenvoudige verrekijker al diverse leuke hemelobjecten waargenomen kunnen worden. Mooie sterrengroepen, kometen en zelfs enkele sterrenstelsels liggen binnen het bereik, als je natuurlijk maar weet waar je moet kijken. En ook de Maan en planeten zijn de moeite van het waarnemen waard.

De zwartste, en tevens meest mysterieuze objecten in het heelal zijn zwarte gaten. Frank Vermeulen legt uit hoe deze objecten ontstaan, wat hun eigenschappen zijn en hoe ze toch waargenomen kunnen worden ondanks dat ze geen straling uitzenden behalve de zogenaamde Hawkingstraling.

Rond 13/14 december kunnen bij een heldere hemel weer vele ‘vallende sterren’ worden waargenomen. De waarnemer kan hierbij tevens genieten van de wintersterrenhemel. Sterrenbeelden zoals Orion, Stier en Tweelingen staan prominent aan de hemel en talloze interessante objecten vertonen zich geschikt voor een verrekijker of telescoop. Jaap van ’t Leven legt uit waardoor er ‘vallende sterren’ zijn en hoe men die het beste kan waarnemen.

De Nederlandse astronoom Marc Klein Wolt (RU Nijmegen) wilde voor zijn onderzoek een radiotelescoop aan de achterkant van de maan hebben. Maar waarom en vooral: hoe krijg je die daar? China bood hem een unieke kans om zijn droom waar te maken, maar dat bleek een avontuur op zich…

De 18e-eeuwse astronoom William Herschel verrichtte grensverleggende waarnemingen. Mede omdat hij de grootste telescoop van zijn tijd bouwde. Ook zijn zuster Caroline en zijn zoon John lieten hun sporen in de sterrenkunde na. Voldoende redenen voor Alex Scholten om eens te duiken in het leven en werk van de Herschel-familie.