8 Juni is de geboortedag van Jean-Dominique Cassini, een 18e eeuws Italiaans/Frans sterrenkundige die veel onderzoek heeft gedaan aan de planeet Saturnus. Ruim drie eeuwen later heeft een naar hem vernoemde ruimtesonde een ongekend inzicht gegeven in het Saturnus-systeem. Reis met Jaap van’t Leven mee naar de planeet, zijn ringen en zijn talloze manen.

Maak kennis met de verschijnselen van licht en kleur in de dagelijkse omgeving: thuis, in het landschap en aan de hemel. Iedereen kent de regenboog. Maar waarom is hij rond? En wat zijn iriserende wolken, luchtspiegelingen en bijzonnen? Aan de hand van prachtige kleurenbeelden wijst Peter-Paul Hattinga Verschure (uit Deventer) het publiek de weg om deze mooie natuurverschijnselen ook zelf te kunnen zien.

De Aarde is één van de planeten in ons zonnestelsel. Een planeet als geen ander met drijvende continenten, grote oceanen, aardbevingen en vulkanen. Maar ook met een heel bijzondere atmosfeer en een magneetveld die ons beschermen tegen gevaren van buiten. Inmiddels kennen we ook planeten bij andere sterren. Wim den Heijer gaat in op de vraag: hoe uniek is onze aarde?

Bij helder weer prijkt de planeet Jupiter als een opvallende ster aan de avondhemel. Met een telescoop zijn wolkenbanden en een aantal maantjes te zien. Alex Scholten neemt het publiek, aan de hand van fraaie door ruimtesondes gemaakte foto’s, mee op een reis naar deze reuzenplaneet.

Al sinds het begin van de ruimtevaart wordt de planeet Mars regelmatig bezocht door satellieten en robotlanders. Is er water op Mars? Is of was er ooit leven? Hoe heeft de atmosfeer zich ontwikkeld? Recente ontdekkingen van methaan en organische moleculen laten zien dat het Mars-onderzoek nog volop onder de aandacht is. Reis met Hendrik Beijeman mee naar deze interessante planeet.

Het sterrenbeeld Andromeda is één van de sterrenbeelden die ’s avonds aan de hemel zichtbaar zijn. Frank Vermeulen vertelt het publiek over dit sterrenbeeld en vooral over het meest opvallende object: de Andromedanevel, het meest naburige sterrenstelsel.

Mede door het SRON (Stichting RuimteOnderzoek Nederland) heeft Nederland veel kennis ontwikkeld in het bouwen van instrumenten voor satellieten. Gerard Cornet laat aan de hand van enkele voorbeelden zien hoe Nederlandse instrumenten al jaren een belangrijke rol spelen bij het onderzoek van de sterrenhemel, maar ook van de aarde.

De vondst van een meteoriet (een ‘ruimtesteen’) kan sterrenkundigen belangrijke informatie opleveren over de ontwikkeling van ons zonnestelsel. Aan de hand van diverse meteoriet-vondsten geeft Jaap van ’t Leven een overzicht van de verschillende soorten meteorieten en hoe ze kunnen worden herkend. Ook de gerelateerde tektieten komen hierbij aan de orde. Bij de presentatie kan de bezoeker een aantal echte meteorieten zelf bekijken en ervaren.

In het heelal bevinden zich miljarden sterrenstelsel, ‘eilanden’ van vele miljarden sterren. Sterrenkundigen delen deze stelsels in naar hun vorm, zoals elliptische stelsels, spiraalstelsels en onregelmatige stelsels. Hendrik Beijeman toont dat er daarbij talrijke vreemde sterrenstelsels bestaan die een bijzondere geschiedenis hebben en veel vertellen over de processen in het universum.

Meer dan 30 jaar waren de spaceshuttles de paradepaardjes van de Amerikaanse bemande ruimtevaart. Nu staan ze in musea en is de Verenigde Staten voor haar bemande ruimtevaart afhankelijk van de Russen. Alex Scholten geeft een overzicht van de ontwikkeling van de spaceshuttle, zijn successen en de redenen waarom ze uiteindelijk afgedankt zijn.

In hoog tempo is de mensheid bezig om sommige ruimte-gebieden rond de aarde ontoegankelijk te maken voor lange ruimtemissies door talloze voorwerpen achter te laten. Door hun grote snelheden kunnen zelfs kleine brokstukken als grote schade aanrichten. Paul Wesselius (SRON Groningen) beschrijft de huidige situatie met het ruimtepuin en – helaas nog nauwelijks uitvoerbare – ideeën over grootscheepse opruimacties. Ook de verplichtingen bij lanceringen om geen ruimtepuin te creëren worden besproken.

Begin oktober doet de Japanse ruimtesonde Hayabusa 2 onderzoek bij de planetoïde Ryugu.
Alex Scholten bespreekt wat planetoïden zijn, hoe deze missie verloopt en waarom juist het onderzoek van planetoïden momenteel onder de aandacht staat.

Speciale zondag-openstelling van de Volkssterrenwacht Bussloo rond het thema ‘Planeet Aarde’. Centraal staan drie korte presentaties. Voor de jeugd is het mogelijk om waterraketten te lanceren en proefjes te doen met zonlicht. Bij helder weer kan met de speciale zonnetelescoop van de sterrenwacht naar de zon worden gekeken.

13.30 uur “Het veranderende klimaat” – Peter Siegmund (KNMI)

15.00 uur “De actieve Aarde” – Elske de Zeeuw-van Dalfsen (KNMI)

16.15 uur “De Aarde vanuit de Ruimte” – Alex Scholten (VSB)

De sterrenwacht is vandaag geopend van 13.00 tot 17.00 uur.
De entree voor volwassenen is € 5,00 en kinderen t/m 14 jaar € 2,50.

De enige informatie die sterrenkundigen ontvangen van sterren is het licht. Dankzij spectraal-onderzoek kan men daar echter veel informatie uit halen over bijvoorbeeld de temperatuur, samenstelling en snelheid.
Hendrik Beijeman legt het publiek uit hoe dit in zijn werk gaat.

Een eerbetoon aan Piet Koning, de eerder dit jaar overleden oprichter en erelid van de Volkssterrenwacht Bussloo.
Alex Scholten geeft aan de hand van persoonlijke verhalen een overzicht van het leven en werk van deze gepassioneerde amateur-sterrenkundige.

Zwarte gaten behoren tot de meest mysterieuze, maar ook meest aansprekende objecten in het heelal. Wat zijn zwarte gaten en hoe ontstaan ze? In deze presentatie geeft Marc de Louw een overzicht van de actuele kennis en ideeën en laat zien hoe sterrenkundigen allerlei technieken inzetten om meer zicht te krijgen op deze mysterieuze ‘monsters’.

Gesteenten en landschappen van vaste hemellichamen hebben fascinerende verhalen te vertellen. Processen van zowel binnenuit als buitenaf hebben het oppervlak in honderden miljoenen jaren vorm gegeven. Ontdek in deze lezing van planeetonderzoeker Sebastiaan de Vet hoe de geologie je op een andere manier naar het zonnestelsel leert kijken.

Op 26 november zal de ruimtesonde InSight op Mars landen. Alex Scholten geeft een overzicht van deze missie en diens doelstelling om meer inzicht te verkrijgen in het inwendige van de planeet Mars.

Astrofotografie hoeft niet moeilijk te zijn. Astrid Eeuwes laat het publiek zien op welke manieren er al een mooie foto gemaakt kan worden van objecten aan de sterrenhemel en hoe dit bewerkstelligd kan worden zonder geavanceerde foto-apparatuur.

Wie naar het zuidelijk halfrond reist, heeft wel eens bij helder weer twee ‘wolken’ aan de heldere hemel zien staan. De Grote en Kleine Magelhaense Wolken zijn feitelijk twee kleine sterrenstelsels die ons eigen sterrenstelsel, De Melkweg, begeleiden. Een presentatie over deze stelsels en de boeiende verschijnselen die hierin zichtbaar zijn door Hendrik Beijeman.