Sterrenkunde is een ingewikkelde wetenschap. Toch zijn er veel basisprincipes die opvallend eenvoudig te begrijpen zijn. Christiaan Schriks neemt het publiek en vooral de kinderen mee op reis door het heelal. Hij zal op basis van simpele voorbeelden en mooie afbeeldingen in Jip-en-Janneke-taal uitleggen hoe het universum werkt. Deze presentatie is in de vakantieperiode en met name bedoeld voor kinderen en volwassenen voor wie de sterrenkunde nog nieuw is.

Rond 12 augustus zijn jaarlijks bij heldere hemel vele ‘vallende sterren’ te zien. Jaap van ’t Leven legt uit dat deze niets met sterren te maken hebben, maar stofdeeltjes zijn in ons eigen zonnestelsel. Mag je een wens doen als je een ‘vallende ster’ ziet? En waar moet je op letten? Een kennismaking met de zomerhemel. Bij helder weer kan er na afloop van de presentatie op het terrein van de sterrenwacht worden waargenomen.

In deze presentatie voor jong en oud maakt de bezoeker met gids Eelko Gielis een reis door de ruimte vanaf de aarde, langs de maan en de planeten en langs sterren en sterrenstelsels. Ontdekt de wonderen van ons heelal.

Door de eeuwen heen heeft ons wereldbeeld zich stap voor stap ontwikkeld. Gisela Reefman neemt de bezoeker mee op een reis door de tijd: van het geocentrische wereldbeeld van de eerste beschavingen tot het onmetelijke wereldbeeld van de oerknal en de bijbehorende kosmologische principes.

Eén van de meest gestelde vragen is: zijn wij alleen in dit onmetelijke universum? De ontdekking van exoplaneten laat zien dat de aarde niet uniek is, maar hoe zit dat met het leven? Wat weten we over het ontstaan van het leven op aarde en wat leert ons dat voor de mogelijkheden van leven elders in het heelal. Alex Scholten bespreekt dat actuele inzichten op dit vraagstuk.

Hoe overleef ik de bijzondere omstandigheden in de ruimte? Extreme temperaturen, dodelijke straling, maar ook het ontbreken van zwaartekracht en grote krachten tijdens de lancering. Dat geldt niet alleen voor de mens, maar ook voor elektronische onderdelen zoals de belangrijke IC’s om satellieten te laten werken. Anko Verburg en Joris Robijn bespreken in een duo-presentatie met welke aspecten de ruimtevaart rekening moet houden en welke oplossingen men voor de verschillende problemen hebben gevonden.

Jaap van ’t Leven laat zien hoe ons oog letterlijk het venster is op het universum. Een prachtig ‘instrument’ dat echter ook zijn beperkingen kent. En wat betekent dat voor het sterrenkundig onderzoek door de eeuwen heen?

In het kader van ‘Het Jaar van het Planetarium’ vertelt Jan Hazendonk hoe hij zelf begon een eenvoudig computerplanetarium te maken. Hij neemt ons mee in zijn zoektocht naar hogere nauwkeurigheid, en hoe dit dezelfde zoektocht werd die ook Christiaan Huygens al gemaakt had.

Jaarlijks valt er tonnen buitenaards materiaal op onze Aarde. Variërend van kleine stofdeeltjes tot de wat grotere exemplaren. De kleinste steentjes die veelal kleiner zijn dan 0,5 mm kun je overal terugvinden, zelfs op straat of op je dak. Leer met Astrid Eeuwes hoe ze op dit nieuwe onderzoeksterrein verrassende ontdekkingen deed en nieuwe technieken heeft ontwikkeld.

Presentatie in het kader van het “Weekend van de Wetenschap”. Sinds enkele jaren hebben astronomen een geheel nieuwe methode om informatie uit het heelal te bestuderen: zwaartekrachtsgolven. Een zeer specialistische maar unieke manier om meer te weten te komen over de prachtigste explosies in het heelal; van botsende zwarte gaten tot de oerknal. Nederland hoopt dat de ambitieuze Einstein-telescoop een ondergrondse plek krijgt in de bodem van Zuid-Limburg. Dr. Wim Walk van het Nihkef in Amsterdam legt uit hoe deze telescoop werkt en waarom Zuid-Limburg zo’n goede plek is hiervoor. En waarom Nederland in een dergelijk prestigieus instrument moet investeren.

In oktober is mogelijk een opvallende komeet zichtbaar aan de avondhemel: C/2023 A3 (Tsuchinshan-Atlas). Jaap van ’t Leven legt uit wat kometen zijn en waarom ze soms zichtbaar zijn als heldere staartsterren. Hoe kun je een komeet waarnemen en fotograferen? En welke relatie hebben kometen met ‘vallende sterren’?

Presentatie in het kader van ‘Echt nep’; het thema van ‘De Maand van de Geschiedenis’. We krijgen de meest fraaie foto’s uit het heelal voorgeschoteld dankzij fantastische instrumenten zoals de bijvoorbeeld de Hubble-telescoop, de James Webb-telescoop of de ALMA-telescoop. Maar wat tonen die beelden nu precies? Zouden we dit met eigen ogen ook kunnen zien. Alex Scholten legt uit hoe in de wetenschap ‘echt nep’ niet alleen leidt tot schitterende platen maar ook meer inzicht geeft voor de wetenschappers.

In het najaar worden de planeten Saturnus en Jupiter weer steeds beter zichtbaar aan de avondhemel. Aan de hand van een handig planetarium-programma laat Jaap van ’t Leven zien waar je die planeten kunt vinden en welke sterrenbeelden en andere interessante objecten aan de herfsthemel zichtbaar zijn. Bij helder weer kan met de telescopen van de sterrenwacht ‘live’ naar de planeten en sterren worden gekeken.

Speciale openstelling met een presentatie ‘Op zoek naar een donkere hemel’ over de actuele sterrenhemel en het thema ‘Lichthinder’. Bij helder weer gelegenheid om te kijken naar de sterrenhemel en de planeten Jupiter en Saturnus door de telescopen.

In de sterrenkunde en ruimtevaart doen diverse complottheorieën de ronde. Is de Aarde plat? Zijn er echt astronauten op de maan geweest? En wat heeft Area51 en Roswell met buitenaards leven te maken? Astrid Eeuwes bespreekt – en weerlegt – een aantal van deze hardnekkige theorieën.

Tegenwoordig zijn er diverse soorten en modelen smartscopes op de markt. Wat zijn het en wat kunt u er mee? We nemen ze eens nader onder de loep. Neem gerust uw eigen smartscope mee.

Periodiek organiseert de Volkssterrenwacht Bussloo een zgn. ‘Praktijkavond’ voor amateurs en andere belangstellenden in de regio. Een avond met presentaties in het teken van de actieve hobby sterrenkunde en hopelijk bij helder weer gelegenheid voor het waarnemen van de actuele sterrenhemel. De toegang is gratis.

Het ruimtedomein is van essentieel belang voor de krijgsmacht. Defensie is afhankelijk van signalen voor positionering, navigatie en timing, van satellietcommunicatie en van informatie die vanuit het ruimtedomein wordt ingewonnen. Aangezien het ontwikkelen en lanceren van satellieten steeds goedkoper wordt, kunnen ook kleinere landen en zelfs bedrijven zich nu toegang verschaffen tot het ruimtedomein. In deze presentatie gaan we kort in op het gebruik van het ruimtedomein door Defensie, de dreigingen die bestaan in het ruimtedomein, en de plannen voor wat betreft het opzetten van eigen capaciteiten.

Sinds de eerste waarneming van de Jupitermanen door Galileï in 1610 dachten sterrenkundigen dat die manen niets meer dan bekraterde rotsblokken waren. De gedetailleerde opnamen van ruimtesondes hebben echter geleerd dat het bijzondere werelden zijn met vulkanen, oceanen onder dikke ijslagen of bekraterde bollen van ijs en steen. Maak met Alex Scholten een reis naar de Jupiter en zijn manen, waarbij de NASA-missie Europa Clipper centraal zal staan.

Wetenschappelijk onderzoek wordt niet alleen door professionele astronomen uitgevoerd. Ook amateurastronomen gebruiken geavanceerde technieken voor allerlei soorten onderzoek al dan niet in samenwerking met professionals. Jaap van ‘t Leven laat zien op welke terreinen van de astronomie amateurs actief zijn en een belangrijke bijdrage leveren aan wetenschappelijk onderzoek.